Legionella
De legionellabacterie kan veteranenziekte veroorzaken. De ziekte kan ontstaan wanneer iemand besmette druppels waternevel inademt. Bijvoorbeeld onder de douche of via airconditioning. De ziekteverschijnselen variëren van een lichte griep tot longontsteking. U kunt het risico op besmetting verkleinen, door de waterleiding goed door te spoelen na een vakantie. Eigenaren van een waterleidinginstallatie waar ook anderen gebruik van maken, moeten een risicoanalyse laten opstellen
Legionella wetgeving en toezicht
Legionellapreventie is in verschillende wetten en besluiten terug te vinden. Zo staat in het Waterleidingbesluit welke maatregelen getroffen moeten worden om besmetting via drinkwater of warm tapwater te voorkomen. De Arbowet regelt wat de werkgever moet doen om besmetting van de medewerkers te voorkomen.
Toezicht
Voor het toezicht op de naleving van de wet- en regelgeving is een aantal toezichthouders verantwoordelijk. Bijvoorbeeld:
- De Inspectie van het ministerie van VROM houdt toezicht op de leidingwaterinstallaties bij bijvoorbeeld hotels en ziekenhuizen. De waterleidingbedrijven voeren daar voor de VROM Inspectie de controles uit.
Beleid
Bij de uitbraak van legionella in Bovenkarspel in 1999, werden ruim 200 mensen ziek en overleden 32 personen. Dit was de aanleiding om regelgeving voor legionellapreventie te maken die is opgenomen in hoofdstuk IIIC van het Waterleidingbesluit. 1 Juli 2011 zijn de nieuwe Drinkwaterwet, het nieuwe Drinkwaterbesluit en een aantal ministeriële regelingen in werking getreden. De VROM-Inspectie is toezichthouder op de naleving van deze wetgeving en treedt handhavend op bij overtredingen.
Omdat veel organisaties het legionellabeheer niet op orde hebben handhaaft de VROM-Inspectie op verzoek van de minister van Infrastructuur en Milieu (I&M) sinds 1 januari 2010 volgens de zogenaamde lik-op-stukaanpak. Dat houdt in dat er naast het opleggen van een dwangsom nog sneller proces-verbaal opgemaakt zal worden tegen eigenaren en exploitanten van prioritaire drinkwaterinstallaties die de regels overtreden.
Naleving
Samenwerking
Bij de bestrijding en het voorkomen van legionella werkt de VROM-Inspectie intensief samen met de Nederlandse drinkwaterbedrijven. De VROM-Inspectie en de Vereniging van waterbedrijven in Nederland (VEWIN) werken samen op basis van een convenant. De Inspectie heeft hierbij de regie, op grond van de in 2008 opgestelde Interventiestrategie legionellapreventie in drinkwaterinstallaties.
Het gezamenlijke doel van de Inspectie en de drinkwaterbedrijven is het nalevingsniveau te verhogen. Dit gebeurt in de eerste plaats door communicatieve, ondersteunende en stimulerende interventies per doelgroep. Bij overtredingen die de drinkwaterbedrijven aan de Inspectie overdragen volgen bestuurs- en strafrechtelijke sancties.
Waar wordt op gecontroleerd?
Uw drinkwaterbedrijf voert de controle uit en stuurt u als eigenaar en/of beheerder van een prioritaire instelling voorafgaand aan het bezoek een brief waarin het controlebezoek wordt aangekondigd. De controleur bekijkt de risicoanalyse en het beheersplan en controleert aan de hand van het logboek of u de vereiste beheersmaatregelen uitvoert.
Alle documenten moeten tijdens de controle aanwezig zijn. Verder gaat de controleur aan de hand van uw logboek na of alle normoverschrijdingen van legionella in drinkwater (indien aanwezig) zijn gemeld, en of er voldoende monsters zijn genomen door een geaccrediteerde organisatie en geanalyseerd door een geaccrediteerd laboratorium.
Prioritaire instellingen
Locaties waar de volksgezondheid een groot risico loopt als er legionellabacteriën in het drinkwater zitten zijn prioritaire instellingen en moeten aan preventie te doen.
Prioritaire instellingen* zijn:
- Ziekenhuizen
- Inrichtingen met een logiesfunctie, waaronder hotels, bed & breakfasts met meer dan 5 slaapplaatsen, (mini-)campings, bungalowparken, jachthavens
- Zwembaden en sauna’s
- Zorginstellingen, vanaf 1 juli 2011 behoren zorgwoningen niet meer tot de prioritaire instellingen
- Celinrichtingen en asielzoekerscentra
Vanaf 1 juli 2011 zijn truckstops ook aangewezen als prioritaire instelling
* In het Drinkwaterbesluit, dat 1 juli 2011 in werking trad, staat welke organisaties en bedrijven onder de prioritaire instellingen vallen.
Wat moet u doen?
U bent als prioritaire instelling verantwoordelijk en aansprakelijk voor een juiste uitvoering van de legionella wet- en regelgeving. Voor een goed legionellabeheer moet u:
- zorgen voor een actuele risicoanalyse;
- de maatregelen volgens het beheerplan uitvoeren;
- een logboek bijhouden;
- periodiek watermonsters nemen;
- een normoverschrijding van legionella in drinkwater melden bij de VROM-Inspectie;
- bij een ernstige normoverschrijding van legionella in drinkwater uw klanten/gebruikers hierover inlichten.
Opstellen risicoanalyse, beheersplan en logboek
Het maken van een risicoanalyse, beheersplan en logboek vereist veel technisch inzicht. U kunt deze het beste op laten stellen door een gecertificeerd en deskundig bedrijf. In de (nieuwe) Drinkwaterwet wordt u verplicht om deze documenten door een gecertificeerd (BRL 6010) bedrijf op te laten stellen.
Wat kan de ZVU (gecertificeerd) voor u betekenen:
-
Opstellen van een Risico-inventarisatie met beheersplan Legionella preventie van leidingwater (BRL 6010)
-
Beheersmaatregelen Legionella preventie
-
Digitaal tekenwerk (2D en isometrie) waterinstallaties